BUZ ADAM: ÖTZİ

M.Ö. 3300 yıllarında yaşamış olan Buz Adamı Ötzi, 1991 yılına Avusturya-İtalya sınırındaki Ötzlar Alpleri’nde keşfedilmiş bir mumyadır. Mumya, bu ismi bulunduğu vadiden almıştır. Ötzi sayesinde Bakır Çağı’nın yaşam tarzına ilişkin çok değerli bilgiler elde edilmiştir. 

Ötzi üzerinde adli tıbbın, arkeolojinin, antropolojinin ve diğer ilgili disiplinlerin en ileri bilgi düzeylerini içine alan çok titiz bir çalışma yapılmış, mumya kapsamlı bir şekilde ölçülmüş, röntgen ışınlarından geçirilmiş ve sonunda tarihlendirilmiştir. Dokuları ve sindirim sistemi içindeki buluntular, taşıdığı aletlerdeki polenler ve diğer kalıntılar da mikroskopla incelenmiştir.

Ötzi’nin, ölümü esnasında 30-45 yaş arasında ve yaklaşık 1.60 boyunda olduğu anlaşılmıştır. Ötzi’nin vücudunun çeşitli bölgelerinde toplam 57 dövme bulunmaktadır. Daha da ilginci, bu dövmelerin, günümüzde akupunktur tedavisi açısında önem arz eden noktalar üzerinde veya çok yakınında bulunmasıdır. Hatta, dövmelerin bulunduğu akupunktur noktalarından hareketle Ötzi’nin sindirim sistemi ile ilgili sağlık sorunları yaşadığı anlaşılmıştır.

Ötzi'nin Mumyası

Ötzi’nin giysileri arasında bulunan kuru otlardan örülmüş bir pelerin, deri yelek ve ayakkabılarının büyük bir ustalığın ürünü olduğu anlaşılmıştır. Ayakkabıları geniş, su geçirmez ve karda yürümek için özel tasarlanmıştır. Ayakkabıların tabanında ayı derisi, üst kısımlarında ise geyik derisi kullanılmış ve bu iki arası ağaç kabuğu parçaları ile birbirlerine bağlanmıştır. Ayakkabıların etrafı ve içi kuru otlarla kaplanmış, böylece çorap işlevi görmüştür.

Ötzi ile birlikte bulunan diğer nesneler, bir bakır balta, bir çakmak taşı bıçak, oklarla dolu bir sadak ve yapımının henüz tamamlanmadığı anlaşılan ve Ötzi’nin boyundan daha uzun bir yaydır.

Ötzi'nin aletleri

Ötzi’nin sindirim sistemi analizinde, ilki dağ keçisi ikincisi kızıl geyik eti olan iki ayrı yemeğin kalıntıları bulunmuştur ve etlerin tahıl beraberinde yendiği anlaşılmıştır. İlk yemeğin kalıntılarında yer alan polenler bu yemeğin orta rakımda bir kozalaklı ağaç ormanında yendiği sonucuna ulaştırmıştır.

İncelemelere göre Ötzi’nin ölümü anında, muhtemelen omzuna bir ok saplanmış bulunduğu ve bu okun pelerinini hafifçe yırttığı sonucunu vermiştir. Okun ucu ise Ötzi’nin vücudundan çıkarılmış olmalıdır. Aynı taramadan görüldüğü üzere Ötzi’nin gövdesinde, ellerinde ve bileklerinde de yara ve bereler bulunmaktaydı.

Kan kaybından zayıf düşen Ötzi, görülebildiği kadarıyla, silahlarını ve diğer teçhizatını düzgünce bir kayanın yanına sıralamış ve ardından son nefesini vermiştir.

Paul Bahn, Arkeolojinin ABC’si